Bài 6
Ngẫu hứng
Thi hữu tam nghi, tam bất nghi. Nghi thắng chí, nghi lương thần, nghi nhàn cảnh. Bất nghi tục, bất nghi lại sự, bất nghi phân hoa.
Tam nghi cụ tắc thi xướng. Tam bất nghi cụ tắc thi vong. Tam nghi đắc kỳ nhất, tam bất nghi khử kỳ nhất. Duy khâm hoài sái lạc thiến sở khiên hệ giả, ý năng thi.
Hi triều tại tại khánh khang ninh
Bạn hoán ưu du ký dật tình
Nhất dự giang sơn tân tiếp thức
Tam thu phong nguyệt cựu phùng nghinh
Văn thư thiểu xứ ngâm hoài sảng
Cảnh chí đa thời tục lụy thanh
Nhàn điếu trường thiên tư thái cực
Phiêu phiêu hoãng nhược vũ hàn sinh
Dịch nghĩa
Ngẫu hứng
Thơ có ba điều nên và ba điều không nên. Nên có thắng cảnh, nên có thời tiết tốt, nên có cảnh nhàn hạ. Không nên dung tục, không nên có việc quan lại, không nên rườm rà.
Ba điều nên mà có đầy đủ thì thơ thịnh vượng. Ba điều không nên mà có đầy đủ thì thơ suy vong. Ba điều nên mà được một điều, ba điều không nên mà bỏ đi được một điều, chỉ có tâm hồn phóng khoáng không vước mắc gì, thì thơ hay.
Triều đại thịnh vượng, khắp nơi vui cảnh sống yên lành
Thoải mái nhởn nhơ giữa tình hào khí
Mỗi lần vui giang sơn thêm sự quen biết mới
Ba thu trăng gió là cái tình đón tiếp cũ
Chỗ giấy tờ ít thì hồn thơ sảng khoái
Khi nhiều quang cảnh đẹp thì tục lụy sẽ trong sạch
Thư thả ngắm trời suy ngẫm về thái cực
Phơi phới tưởng chừng như mọc lông mọc cánh bay lên
Dịch thơ
(Hoàng Lê)
Ngẫu hứng
Thịnh triều chốn chốn thảy vui tươi
Thoải mái dật tình gửi gắm chơi
Vui vẻ non sông quen biết mới
Ba thu trăng gió rước tình người
Văn thư rảnh rỗi hồn thơ sang
Cảnh đẹp làm trong tục lụy đời
Vũ trụ mênh mông nhìn thỏa thích
Lâng lâng cánh mọc liệng bên trời
_____________________________________________________
Bài 7
CẨM CƠ HÝ TÁC
Bạch trang cơ thể giáng trang thần
Hoả đối kim phu mại tiếu tần
Nhuỵ hướng điệp khai hoa thái độ
Điều phong nghinh vũ liễu tinh thần
Hương lung cẩm trướng xuân như hải
Quán trúc Vu phong nhật khởi vân
Chiếm tận nhân gian vô hạn lạc
Chi chi hoa chúc dạ thường tân
Dịch nghĩa
VIẾT THƠ ĐÙA Ở CẨM CƠ
Phấn trắng điểm trang cơ thể, son hồng tô điểm cặp môi
Khéo đối mặt với kẻ có tiền để bán nụ cười
Đây thái độ của hoa: trước bướm phô nhụy
Đây tinh than của liễu: theo gió vờn cành
Hương lồng trướng gấm, vẽ xuân như biển
Quán dựng non Vu, hàng ngày nổi mây
Chiếm hết niềm vui vô hạn ở cõi người
Từng ngọn đuốc hoa đêm nào cũng mới
Dịch thơ
(Người dịch: Nguyễn Hữu Chế)
VIẾT THƠ ĐÙA Ở CẨM CƠ
Tấm thân trang điểm má hồng tươi
Đối mặt kim phu bán nụ cười
Lả lơi chào bướm hoa phô nhuỵ
Phất phơ vờn gió liễu buông tơ
Hương lồng trướng gấm xuân biển
Quán dựng non Vu mây nhởn nhơ
Lạc thú trên đời âu chiếm hết
Đêm đêm hoa đuốc tựa trong mơ
_____________________________________________________
Bài 8
Đề truyền thần đồ
Mạn ư than ngoại sách hình hài
Xảo bả tinh thần điểm xuyết khai
Tuệ mục truyền tùng ba dạng xuất
Cồ nhan di tự tính quang tai
Bão khoan hoạt tự chân dung ấn
Sạ tiếp mang linh khách nhãn xai
Tử tế dục tong mao tử vấn
Như đan hà xử kiến linh đài
Dịch nghĩa
Đề bức vẽ truyền thần
Không gò bó ở ngoài cái than mà đi tìm cái thể chất hình hài
Khéo đem cái tinh thần tô vẽ được ra
Mắt tinh anh được truyền ra từ song gợn
Nét mặt gầy được đưa tới từ ánh sang của gương
Xem kỹ càng giống hệt bức chân dung in
Vừa tiếp xúc vội khiến mắt người ngoài hoảng hốt
Muốn hỏi cặn kẽ ngòi bút lông này
Rằng tấm lòng son vẽ ở chỗ nào?
Dịch thơ
(Khương Hữu Dụng)
Đề bức vẽ truyền thần
Chi ngoài thể xác bắt hình dong
Tô điểm tinh thần khéo nắm chung
Mắt sang truyền qua làn sóng gợn
Mặt gầy soi tự ánh gương trong
Bức hình in tạc khi say ngắm
Mắt khách đâm ngờ lúc thoáng trông
Cặn kẽ muốn theo ngòi bút hỏi
Như son đâu thấy vẽ nên lòng?
_____________________________________________________
Bài 9
Hiến Phố thắng du
Thiên trung bất ý biệt tàng thiên
Nam bắc hòa lai tố nhất triền
Học ngữ lão hồ nhương thủ thoại
Trang song thiếu kỷ cách hoa niên
Thư thanh lược nhĩ nho trung thốc
Kệ hưởng lan nhân náo lý thiền
Bảo nhỡn thanh quang ngâm hứng túc
Duy dư họa khả ánh giang biên
Dịch nghĩa
Cuộc chơi đẹp ở Phố Hiến
Trong trời không ngờ lại riêng có một cõi trời
Nam bắc hòa hợp lại làm thành cái chợ
Lão già nước ngoài học nói lấy tay làm hiệu
Gái kỹ nữ vờ điệu ngủ ở bên kia khóm hoa
Tiếng đọc sách thoảng qua tai ấy tiếng của thư sinh trong làng nho
Tiếng đọc kệ ngăn cách người ấy là sự yên tĩnh trong cảnh náo nhiệt
Mắt no nê thanh quang, hứng thơ không thiếu
Chỉ còn lại chiếc thuyền soi bóng bên sông
Dịch thơ
(Đỗ Văn Hỷ)
Cuộc chơi đẹp ở Phố Hiến
Trong trời riêng có một trời a
Dãy phố Đông Tây đổ lại mà
Trò chuyện khách buôn tay nhấn hiệu
Điểm trang kỹ nữ ngủ bên hoa
Thư sinh đọc sách lời nghe thoảng
Hòa thường trì kinh tiếng vọng xa
No mắt phong quang thi hứng đủ
Thuyền son lấp lánh bến sông xưa
_____________________________________________________
Bài 10
Kinh Thái Hòa cung
Cổ thụ hàng hàng thúy mạc khai
Thiên trừ xuân khí nạp lương đài
Thanh quang đa thiếu tiều đô địa
Vãn đắc Ngu Chu vũ trụ lai
Dịch nghĩa
Qua cung Thái Hòa
Từng hàng cổ thụ như màng xanh mở ra
Chứa đựng riêng hơi xuân để ùa vào đài hóng mát
Vẽ thanh quang nhiều ít là nơi kiếm củi và hái rau
Từ đó kéo lại được vũ trụ thời Ngu Chu
Dịch thơ
(Đỗ Văn Hỷ – Thái Giang)
Qua cung Thái Hòa
Cổ thụ xanh xanh lớp tường che
Hơi xuân riêng để nạp đài kia
Thanh quang nhiều ít nơi rau củi
Kéo được Thương Chu vũ trụ về
