Từ trước đến nay, khi nghiên cứu về họ Ninh, nhiều tác giả thường trích dẫn tác phẩm Vũ Trung tùy bút của Phạm Đình Hổ.
Trong Tạp chí Nghiên cứu Hán Nôm Số 1/1985 (xem [1]), nhà nghiên cứu Nguyễn Cư có bài viết liên quan đến một số vấn đề về họ Ninh tại Côi Trì. Trong bài này, khi phân tích về việc ai là tác giả bài thơ Đề Am Hiến Thụy, nhà nghiên cứu Nguyễn Cư viết “ Theo Vũ Trung tuỳ bút, thì Ninh Đạt vào hạng ông tổ năm đời của Ninh Tốn”.
Tuy nhiên, căn cứ theo Gia phả họ Ninh tại Côi Trì và Trung Đồng, chúng tôi thấy như sau:
1. Cụ Ninh Đạt (tự Phúc Đạt) là cháu gọi cụ Ninh Bạt tự Công Phúc (Huyền Thọ) bằng ông.
2. Cụ Hoàng Giáp Ninh Địch là cháu gọi cụ Huyền Pháp bằng ông.
3. Các cụ Huyền Thọ, Huyền Pháp là Đời thứ 6. Cụ Huyền Thọ là con trưởng, cụ Huyền Pháp là con thứ của cụ Chính Chung (Rự Tuấn).
4. Cụ Ninh Tốn là cháu gọi cụ Ninh Địch bằng bác.
Như vậy 2 cụ Ninh Đạt và Ninh Địch là ngang hàng. Do đó cụ Ninh Tốn là cháu gọi các cụ Ninh Đạt, Ninh Địch là bác chứ không phải cháu 5 đời của cụ Ninh Đạt.
Chúng tôi tạm vẽ Sơ đồ Gia Phả như sau để quý vị đối chiếu.
Theo các Văn bia trong Văn Miếu thì Cụ Ninh Đạt sinh năm 1618, đỗ Tiến Sỹ năm 1659 còn Cụ Hoàng Giáp Ninh Địch sinh năm 1687, đỗ tiến sỹ năm 1718. Như vậy 2 cụ thuộc cùng một đời nhưng cụ Ninh Địch sinh sau cụ Ninh Đạt 69 năm. Các cụ thuộc các chi trưởng và thứ (từ cụ Chính Chung). Sau 3 đời tính từ cụ Chính Chung thì sự chênh lệch về thời gian 69 năm vẫn không có gì bất hợp lý.
Ninh Quang Thăng
Nguồn Tham khảo:
[1] http://www.hannom.org.vn/web/tchn/data/8501v.htm
[2] Gia phả họ Ninh tại Côi Trì, Trung Đồng
